یکی از شایع‌ترین توده‌های روی پلک‌ها بیماری شالازیون است. شالازیون یک توده یا تورم روی پلک است که به دلیل مسدود شدن غدد چربی بروز می‌کند و ممکن است در هر دو چشم به طور همزمان بروز کند و اغلب بهبود پیدا کرده و مجدد عود می‌کند.
علت تشکیل شالازیون چیست؟
ما در تمام بدن خود غده‌هایی داریم که مواد مورد نیاز سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌ها را برای عملکرد بهتر می‌سازند. یکی از این غدد، غدد میبومین ( meibomian ) است که وظیفه تولید چربی در پلک‌های بالا و پایین را برعهده دارند. این چربی با اشک چشم‌ها ترکیب می‌شود، چشم‌ها را مرطوب کرده و از آن‌ها محافظت می‌کند. اگر این چربی بیش از حد غلیظ شود، یا به هر دلیل هر گونه التهاب مسدود شود، ممکن است منجر به شالازیون شود.
یکی از دلایل التهاب و ایجاد شالازیون، وجود عفونت در پلک‌ها و چشم‌ها است. شالازیون در بزرگسالان و در افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال بیشتر از کودکان شایع است. درصورتی که هرگونه از شرایط زیر فراهم باشد، احتمال ابتلا به شالازیون بیشتر است:
درصورتی که فرد مبتلا به التهاب پلک‌ها یا بلفاریت ( Blepharitis ) باشد.
ابتلا به درماتیت سبورئیک ( Seborrheic Dermatitis ) یا آکنه روزاسه ( Acne Rosacea )
ابتلا به بیماری دیابت
سابقه ابتلا به شالازیون
شالازیون چه علائمی دارد؟
شالازیون ابتدا با یک نقطه کوچک قرمز رنگ، متورم و دردناک آغاز می‌شود و پس از گذشت چند روز درد معمولا بهبود پیدا کرده و برآمدگی یا توده باقی می‌ماند. برخی از علائم دیگر بیماری شالازیون عبارتند از:
- تورم و قرمزی پلک‌ها به علت تجمع مواد در غده چربی
- اشک ریزش و تحریک چشم‌ها
- سوزش خفیف چشم‌ها
- تاری دید در صورت بزرگ شدن شالازیون و فشار وارده به چشم‌ها
روش‌های مختلف درمان شالازیون چگونه است؟
درمان‌های غیر جراحی
این بیماری معمولا طی چند روز یا چند هفته، بدون نیاز به درمان و مصرف دارو بهبود می‌یابد. اما برخی اقدامات می‌تواند فرایند بهبود را سرعت بخشد. از جمله این اقدامات، استفاده از قطره‌ها یا پمادهای چشمی است که به بهبود سریع شالازیون کمک می‌کند.
درصورتی که پماد یا قطره چشمی موثر نباشد، متخصص چشم داروهای دیگری تجویز خواهد کرد و یا اقدام به تزریق داروهای کورتیکو استروئیدی می‌کند تا به درمان این بیماری کمک کند.
یکی از روش‌های موثر برای درمان این بیماری گرم کردن آن است. می‌توانید ناحیه مورد نظر را با آب گرم شستشو داده و یا با یک پارچه تمیز، شالازیون را گرم و مرطوب کنید. به یاد داشته باشید درباره استفاده از این روش و تعداد دفعات انجام آن با چشم پزشک مشورت کنید.
می‌توانید پلک خود را با یک صابون ملایم مانند صابون یا شامپو بچه، شستشو دهید. روی توده یا اطراف آن را به آرامی ماساژ دهید. به هیچ عنوان شالازیون را فشار ندهید و سعی نکنید با استفاده از فشار محتویات آن را خارج کنید. از دیگر روش‌های رایج برای درمان شالازیون شستن پلک‌ها با محلول‌های شستشو می‌باشد که به رفع شالازیون کمک می‌کند.
اگر شالازیون بیش از حد بزرگ شود و از روش‌های ذکر شده نتیجه‌ای گرفته نشود، چشم پزشک با استفاده از بی‌حسی موضعی و ایجاد یک برش بر روی زائده، محتویات داخل آن را تخلیه می‌کند.
جراحی شالازیون
در صورتی که شالازیون با روش‌های معمول درمان نشود، نیاز به جراحی خواهد بود. درمان شالازیون از این طریق پیچیده و دشوار نیست. قبل از انجام آن مانند هر عمل دیگری باید به موارد مهمی مانند شرایط جسمی و سلامتی فرد، سوابق پزشکی و سن بیمار توجه شود. عمل شالازیون می‌تواند با توجه به شرایط بیمار و تشخیص چشم پزشک، با استفاده از بیهوشی و یا با بی‌حسی موضعی انجام گیرد.
به خاطر داشته باشید:
- پس از انجام عمل، پلک‌ها ممکن است کمی کبود و متورم باشد و معمولا طی یک هفته تا ۱۰ روز این التهاب و کبودی برطرف می‌شود.
- بهتر است بین ۶ تا ۱۰ روز مراقب محل عمل باشید و از شستن پلک‌ها خودداری کنید.
- همانطور که قبلا ذکر شد، معمولا شالازیون به خودی خود بهبود پیدا می‌کند حتی اگر هیچ اقدام درمانی در مورد آن انجام نشود؛ اما ممکن است بهبودی آن مدت زیادی طول بکشد و در این مدت احتمال عفونت چشم وجود دارد. همچنین، در صورتی که شالازیون درمان نشود ممکن است باعث درد و ناراحتی شده و بر روی بینایی نیز تاثیر بگذارد.
آیا پیشگیری از شالازیون امکان‌پذیر است؟
روش قطعی برای پیشگیری از شالازیون وجود ندارد، اما می‌توانید با رعایت بهداشت و تمیز نگه داشتن پلک‌های خود از بروز شالازیون جلوگیری کنید. برخی از اقدامات پیشگیری کننده شالازیون به شرح زیر می‌باشد:
- دست‌های خود را به صورت مرتب شستشو دهید، زیرا دست‌ها عامل اصلی انتقال آلودگی به چشم‌ها هستند.
- حتما قبل و بعد از استفاده از لنزهای تماسی دست‌های خود را به خوبی شسته و ضدعفونی نمایید. لنزها را با استفاده از محلول‌های مخصوص ضدعفونی کرده و در محفظه استریل و دمای مناسب نگهداری کنید.
- تاریخ تولید و انقضای محصولات آرایشی مصرفی خود را چک کرده و از مصرف محصولات تاریخ گذشته بپرهیزید. بهتر است لوازم آرایشی چشم را هر ۳ ماه یک بار عوض کنید.
- قبل از خواب پلک‌های خود را شسته و مواد آرایشی و سایر ترکیباتی که باعث مسدود شدن غدد چشمی می‌شوند را به طور کامل از چشم‌های خود پاک کنید.
- از مواد و لوازم آرایشی دیگران استفاده نکنید و دیگران نیز از لوازم آرایش شما استفاده نکنند.
- از یک حوله شخصی و تمیز استفاده کنید.
- در صورت انجام مراقبت‌های منظم و مناسب، بیماری شالازیون معمولا طی یک هفته درمان می شود. در غیر این صورت ممکن است دوره بهبود آن بین ۴ تا ۶ هفته طول بکشد.
نکات مهم در رابطه با بیماری شالازیون که باید به خاطر داشته باشید:
به هیچ عنوان از سوزن استفاده نکنید؛ زیرا علاوه بر ایجاد زخم، احتمال ایجاد عفونت و مسدود شدن دوباره غده چربی وجود دارد.
زمانی که چشم‌ها مبتلا به شالازیون هستند از آرایش کردن چشم‌ها و استفاده از لنزهای تماسی خودداری کنید.
بدون دیدگاه